اطلاعیه سایت
شرایط تحقق جرم شهادت دروغ
در صورت شرایط ذیل جرم شهادت دروغ محقق می گردد:
- در شهادت دروغ تفاوتی نمی کند که موضوع شهادت در زمینه ی امور حقوقی یا کیفری باشد؛ در هر زمینه ای که اقامه ی شهادت لازم باشد و شهادت دروغ احراز گردد، جرم شهادت دروغ محقق می شود.
- شرط دیگر آن، کذب بودن محتوای شهادت است و شاهد در ادای شهادت دروغ عمد داشته باشد؛ اگر بر اثر اشتباه در حواس خود، خواه به جهت بیماری یا ضعف و یا به موجب حیله یا تقلب طرف مقابل دعوی باشد، به جهت عدم سونیت جرم محقق نمی گردد.
- جرم شهادت دروغ از جمله جرایم مطلق می باشد و همین که شخص شهادت خود را اقامه کرد، جرم واقع می گردد و مقید به نتیجه ی خاص و صدور حکم نمی باشد، حتی اگر شهادت دروغ مبنای صدور رای نبوده باشد.
- شهادتی که محتوای کذب و دروغ دارد باید در نزد مقامات رسمی قضایی(اعم از بازپرس یا دادستان یا قاضی دادگاه یا ضابطین دادگستری) باشد.
- در شهادت دروغ، تفاوتی ندارد که شهادت شرعی یا شهادت غیر شرعی باشد و همین که اظهارات او در مقام آگاهی و اطلاع از واقعه شنیده شود، کفایت می کند.
- شهادتی که به طور کلی معتبر و شرایط لازم برای اقامه ی آن نباشد و بر خلاف مفاد شهادت باشد و یا شاهد از موارد جرح شاهد باشد، دروغ و کذب بودن آن موجب استماع شهادت نخواهد شد که قابل پیگیری کیفری باشد.
احراز جرم شهادت دروغ
هرگاه اثبات و احراز گردد که شهادت شاهد در نزد مقامات رسمی، کذب و خلاف واقع بوده است(چه در امور کیفری و چه در امور مدنی به استناد حیله و تقلب طرف مقابل) آن شهادت اعتبار نداشته و باطل می باشد و تا زمانی که رای صادر نگردیده است امکان رجوع و ترتیب اثر به بطلان شهادت وجود دارد و اگر بعد از صدور رای بوده باشد، قابل استناد در مرحله ی تجدید نظر خواهی می باشد و اگر رای قطعی شده باشد، در صورتی که شهادت دروغ و کذب مبنای صدور رای بوده باشد، قابل اعاده ی دادرسی است.
آثار جرم شهادت دروغ
اگرچه تحقق جرم شهادت دروغ منوط و مقید به نتیجه ی خاصی نیست و در صورت وجود شرایط معتبر، اقامه، کذب بودن آن و در صورتی که مبنای صدور رای در امور کیفری و حقوقی باشد، می تواند آثار ذیل را به دنبال داشته باشد:
شهادت دروغ در امور حقوقی
اگر از این جهت به شخصی که علیه او شهادت دروغ و کذب اقامه گردیده، ضرر و زیانی وارد گردد، علاوه بر مجازات کیفری در باب شهادت دروغ، به جهت تسبیب در ایجاد خسارت و از باب مسئولیت مدنی و جبران آن مسوول شناخته می شود.
شهادت دروغ در امور کیفری
الف) در صورتی که شهادت دروغ و کذب باعث صدور رای کیفری قطعی مجازات موجب سالب حیات ویا قطع عضو گردد، در صورت عمدی بودن به سبب تسبیب در جنایت عمدی، موجب قصاص یا دیه می گردد و در صورت غیر عمدی، در حکم جنایت شبه عمد می باشد.
ب) اگر شهادت کذب و دروغ، در جریان رسیدگی به جرایم منافی عفت(زنا ولواط) باشد، در این صورت شاهد علاوه بر مجازات تعزیری مقرر در باب شهادت دروغ و کذب و ضمان مالی، به حد قذف محکوم می گردد.
پ) شهادت دروغ در جریان رسیدگی سایر جرایم، باعث محکومیت شاهد به جرم افترا می گردد.
مجازات جرم شهادت دروغ و مرجع صالح برای رسیدگی جرم شهادت دروغ
شهادت در مواردی که قابل استماع و یا مبنای صدور رای می گردد، در صورتی که دروغ و کذب باشد، به این جهت که موجب انحراف از جریان دادرسی و ایجاد ضرر به مشهود علیه شده است، قابل مجازات(تعزیری درجه شش) و از جرایم غیر قابل گذشت می باشد ولی گذشت شاکی می تواند موجب تخفیف مجازات او گردد. رسیدگی به جرم شهادت دروغ و کذب در صلاحیت دادگاه کیفری دو می باشد.