قرارداد مشارکت
قراردادی است که با آن اشخاص حقیقی یا حقوقی سرمایه (مادی یا معنوی) خود را به صورت سهم الشرکه نقدی یا غیر نقدی تقویم کرده و به صورت مشاع و برای انجام کار معین در زمینه فعالیت‌های تولیدی، بازرگانی و خدماتی برای مدت محدود و به قصد انتفاع بکار می‌گیرند.
بعضی افراد به جای تنظیم قرارداد مکتوب به شراکت شفاهی اکتفا می‌کنند که تبعات زیادی را برای آن‌ها دارد. یکی از مهم‌ترین مشکلات آن، نداشتن سند در صورت بروز اختلاف است.
کاربرد قراردادهای مشارکت مدنی
اگر بخواهیم به طور کلی موارد استفاده از قرارداد مشارکت مدنی را نام ببریم، به این صورت است:
صادرات کالا، خدمات، تولید و فروش محصول، واردات کالا به قصد فروش، بازرگانی داخلی، احداث مسکن انفرادی و انبوه سازی و واردات ماشین‌آلات، مواد اولیه و ابزار کار.
اما معروف‌ترین شکل قراردادهای مشارکت مدنی در سه شکل قرارداد مشارکت در ساخت، مشارکت مدنی با بانک و مشارکت مدنی خصوصی است که می‌تواند به صورت قرارداد مشارکت سه جانبه، دو جانبه یا بیشتر باشد.
۱- قرارداد مشارکت در ساخت
قرارداد مشارکت در ساخت قراردادی است که بین یک یا چند مالک و یک یا چند سازنده منعقد شده و به واسطه آن بر ساخت ساختمانی با مشخصات معین توافق می‌کنند. در این قرارداد آورده یا همان سرمایه مالک، زمینی است که ساختمان در آن ساخته می‌شود. سرمایه سازنده نیز هزینه‌هایی است که در حین عملیات ساخت متحمل می‌شود. نهایتاً هر کدام از طرفین مطابق توافقشان از سهمی از ساختمان ساخته شده بهرهمند خواهند شد.
نکته‌ای که در تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت اهمیت بسیاری دارد پیش‌بینی ضمانت اجرای موثر در قرارداد و ذکر دقیق شروط قرارداد است. هرچه این شرایط به طور دقیق‌تر و شفاف‌تر بیان شود از بروز اختلافات در آینده جلوگیری می‌شود.
قرارداد مشارکت مدنی بانک
قرارداد مشارکت مدنی بانک برای مواردی است که یک فرد می‌خواهد یک سرمایه‌گذاری انجام دهد و به تبع آن با دریافت سرمایه از بانک، بانک را نیز در سرمایه‌گذاری خود شریک کند. برای انعقاد قرارداد مشارکت مدنی با بانک باید مدارک زیر ارائه شود: اطلاعات هویتی، موضوع مشارکت، میزان سرمایه مورد نیاز، حداکثر مدت مشارکت، پیش‌بینی خرید، هزینه و فروش، سهم سود پیشنهادی متقاضی و وثیقه‌هایی که برای ضمانت حسن انجام کار باید به بانک سپرده شود.
۳- قرارداد مشارکت مدنی خصوصی
نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی نیز شکل دیگری از این قراردادها است که به وسیله آن یک طرف سرمایه مادی خود و طرف دیگر مهارت یا تخصص خود را برای مشارکت در میان می‌گذارد.
در این مورد طرف اول را مالک و طرف دوم را عامل می‌نامند. در واقع همان قول معروف:«کار از من، سرمایه از تو.». برای مثال در نظر بگیرید که شما یک واحد آپارتمان اداری دارید، که آن را به افرادی می‌سپارید تا در این واحد یک مرکز سلامت احداث نمایند. در این حالت اگر نمی‌خواهید صرفا روابطتان در حد روابط موجر و مستاجر باشد و به عبارت بهتر، می‌خواهید شما هم سهمی از عواید مرکز سلامت داشته باشید، بدون اینکه دخالتی در مدیریت و عملیات مرکز مذکور داشته باشید، می‌توانید از مزیت انعقاد قرارداد مشارکت مدنی خصوصی بهرهمند شوید.