دعاوی مرتبط با قرارداد بیمه
ممکن است اجرای قرارداد بیمه از طریق دعاوی حقوقی، درخواست و پیگیری شود. این دعاوی ممکن است بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار یا شخص ثالث با آن‌ها ناشی از عدم پرداخت حق بیمه یا عدم جبران خسارت، مطرح شود. اغلب بیمه گران برای حفظ شهرت خود، سعی در حل اختلافات، از طرق مسالمت‌آمیز (از قبیل صلح و سازش، میانجیگری و داوری) دارند. ماده 20 آیین‌نامه شماره 34 در مورد بیمه اعتبار کالا، رجوع به داوری را در صورت بروز اختلاف، پیش‌بینی کرده است. دعاوی مرتبط با بیمه یا در مراجع حقوقی (دادگاه‌ها یا شورای حل اختلاف بسته به مبلغ خواسته) یا کیفری یا مراجع استثنایی، مطرح می‌شوند. صلاحیت مراجع کیفری، برای دعاوی بیمه، درزمینهٔ جریم غیر عمد می‌باشند زیرا مسئولیت ناشی از عمد، موضوع عقد بیمه قرار نمی‌گیرد، تنها جرائم غیر عمد در تعهدات بیمه‌گر، مؤثر خواهد بود. رأی کیفری قابلیت استناد، در مقابل بیمه‌گر را دارد. طرح دعاوی بیمه در مراجع استثنایی، مثل هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف موضوع کار با توجه به ماده ۱۵۷ قانون کار با توجه به ماده 157 قانون کار و ماده 13 قانون مسئولیت مدنی، امکان دارد.
نحوه‌ی توجه دعوا به بیمه‌گر
زیان‌دیده، یا به‌طور مستقیم دعوا را علیه بیمه‌گر مطرح می‌کند. یا اینکه دعوا را علیه بیمه‌گذار (به‌طور غیرمستقیم علیه بیمه‌گر) مطرح می‌کند. در ایران بیمه‌گر، ملزم به پرداخت هزینه‌های مربوط به حق‌الوکاله وکیل هم می‌شود.
بیمه‌گر در دادرسی حقوقی می‌تواند، برای خود مستقلاً حقی قائل شود یا خود را در ذی‌الحق دانستن یکی از اصحاب دعوا ذی‌النفع، بداند و به‌عنوان ثالث وارد دعوا، شود. ماده 22 قانون اصلاح بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایط نقلیه زمینی به ورود بیمه‌گر جهت مداخله در دادرسی کیفری، اشاره‌شده است.