قانون مجازات، جرایم به هشت درجه تقسیم شده‌اند که هرچه به درجه‌های آخر می‌رسیم، مجازات سبک‌تر می‌شود و نشان می‌دهد، جرم نیز سبک‌تر بوده است. به گفته بوستانچی، وقتی گفته می‌شود، مجازات کودکی که یکی از جرایم مستوجب مجازات درجه یک تا پنج را انجام داده، حضور در کانون اصلاح است، یعنی وی باید دست به خطا یا جرم بزرگی زده باشد. مثلاً مجازات جرایم درجه یک عبارت است از حداقل حبس بیش از ۲۵ سال، جزای نقدی بیش از یک میلیارد ریال، مصادره کل اموال و انحلال شخص حقوقی و البته مجازات جرم درجه پنجم عبارت است از حبس بیش از دو تا پنج سال، جزای نقدی بیش از هشتاد تا یکصد و هشتاد میلیون ریال، محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از پنج تا پانزده سال، ممنوعیت دائم از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی و ممنوعیت دائم از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی. این‌ها مجازات بسیار سنگینی است که جرایم خاص را شامل می‌شود، البته اگر کودک یکی از این جرایم را مرتکب شده باشد، باز هم نگاه قانونگذار به وی با مقدار زیادی تخفیف همراه بوده و وی را برای مدت کوتاهی راهی کانون اصلاح و تربیت می‌کند.
کار برای ۱۵ ساله‌ها سخت‌تر است
تا اینجا مجازاتی را که قانون برای کودکان ۹ تا ۱۵ سال در نظر گرفته است، متوجه شدیم، اما در همین سن نیز موردی وجود دارد که باید به آن توجه کرد. به عبارتی هرچه سن مرتکب به عدد ۱۵ نزدیک‌تر باشد، اوضاع کمی برایش سخت‌تر می‌شود. دکتر علیرضا درویش، مدرس حقوق جزا در این باره می‌گوید: موضوع جرایم تعزیری با جرایم مستوجب حد و قصاص تفاوت دارد، زیرا میزان این دو مجازات را شرع معلوم کرده است.
به گفته وی، برابر قانون اگر کودک دست به عملی بزند که مجازات آن حد یا قصاص باشد، اما سن کودک به ۱۲ سال نرسیده باشد، قاضی وی را تحویل خانواده‌اش می‌دهد و موضوع را با اخذ تعهد کتبی یا باید و نبایدهایی که پیشتر گفتیم، رفع می‌کند، اما اگر سن کودک بیش از ۱۲ سال تا ۱۵ سال باشد، وی را برای یک سال راهی کانون اصلاح و تربیت می‌کنند. همچنین افراد بعد از سن ۱۵ سالگی به دلیل اینکه از نظر قانون از دوران کودکی فاصله گرفته و به قول معروف عقل‌رس شده‌اند، مجازاتشان سخت‌تر می‌شود.